راهکارهایی در ارزشیابی توصیفی

 

برخی از ویژگی های معلمان موفق

علاقه و مهارت  - مطالعه منابع مختلف و داشتن دانش مورد نیاز- آگاهی از اهداف برنامه یا دوره ( پایه تحصیلی )  - شناخت دانش آموز -  استفاده از انواع روش های فعال تدریس – ارائه تکلیف متناسب با شرایط دانش آموز ( تکلیف به اندازه ) – در فرایند تدریس با دانش آموز همراه شدن و رفع نواقص موجود – ارائه بازخورد مناسب ( تأکید بر نکات مثبت و ارائه رهنمود لازم با ذکر تاریخ )

در ارزشیابی توصیفی جمع آوری اطلاعات مفید و ارزشمند نقش تعیین کننده ای در اظهار نظرها می تواند داشته باشد.

جمع آوری اطلاعات :

به منظور افزایش اعتماد و اطمینان به دقّت و صحت اطلاعات جمع آوری شده ، از روش ها و ابزارهای مختلف استفاده می شود تا اطلاعات جامعی در ارتباط با کمّ و کیف دستیابی به اهداف و مشکلات موجود جمع آوری شود که می توان به مشاهده، آزمون، پوشه کار، پروژه، خودسنجی، همسال سنجی اشاره نمود.

الف) مشاهده

1-     چک لیست  2- مقیاس درجه بندی 3- واقعه نگاری

چک لیست: فهرستی از ملاک ها که برای جمع آوری اطلاعات تهیه و به کار گرفته می شود.

مقیاس درجه بندی: که با آن کیفیت مورد ارزشیابی قرار می گیرد.

مقیاس درجه بندی عددی : زمانی از این مقیاس استفاده می شود که ویژگی ها یا کیفیت های مورد ارزشیابی در طبقات محدودی باشند.

مقیاس درجه بندی نگاره ای توصیفی: در این مقیاس نقاط روی مقیاس توصیف می شوند. توصیف ها عبارت هایی هستند که به صورت رفتاری نشان می دهند. مثال کار خیلی خوب است و به هیچ نظارتی نیاز ندارد.

مقیاس درجه بندی مشاهده ای رفتار: فهرستی از رفتارها یا ویژگی های مهم که باید از راه درجه بندی ارزش یابی شوند، تهیه می شود و از مشاهده گر خواسته می شود تا رفتار یا رویداد مورد نظر را در مدتی معین و با درجه فراوانی آن تعیین کند.

مثال برای اثبات اظهارات خود شواهد و دلایل کافی ذکر می کند.

واقعه نگاری: از این روش برای اندازه گیری هدف های آموزشی  در حوزه های عاطفی و روانی – حرکتی استفاده می شود.

ب ) آزمون ها : کتبی ، شفاهی ، عملکردی

پوشه کار:: مجموعه ای هدف دار و منظم از کار و فعالیت دانش آموزان است که تلاش، کوشش، پیشرفت، رشد دستاوردها و موفقیت های آنان را نشان می دهد و آن ها را به یادگیرندگانی پویا و فعال تبدیل می کند. که در برابر یادگیری و پیشرفت خود مسئولند.

موادی که در پوشه ی کار نگهداری می شوند ، می تواند شامل موارد زیر باشد:

تکالیف انفرادی – برگه های آزمون – گزارش علمی یاد داشت کلاسی و غیر کلاسی – پروژه ی فردی یا گروهی – ثبت پرسش ها و اظهار نظرها – گزارش مصاحبه با دانش آموز – خلاصه فیلم، داستان، بازدید – خودآزمایی و مسائل – نمونه کارهای هنری – یاد داشت های معلم – دلایل حاکی از کاربرد آموخته ها در زندگی – چرک نویس یا کارهای ابتدایی تا موادی که حاصل کار را نشان دهد- تکالیف نوشتنی دانش آموز ، تمرینات ، املا ، و جمله نویسی- تشویق ها و ….

محتوای پوشه کار

 "چه موادی را باید در پوشه کار قرار داد؟" در پاسخ به این پرسش مهم باید گفت که یک راه و روش ساده برای تعیین مواد لازم برای قرار دادن در پوشه ی‌کار  وجود دارد و آن این است که به اهداف و نشانه های تحقق آن‌ها در هر ماده‌ی درسی مراجعه شود.

 محتوای پوشه کار باید مجموعه ای از نمونه کار های مرتبط ، به هم پیوسته و فرایندی دانش آموز را شامل گردد که  علاوه بر بازده عملکرد یادگیری و ... ،  نارسایی های یادگیری دانش آموز و نحوه ی رفع مشکلات و اصلاحات آنها را نیز نشان دهد .

منظور نهایی معلم از پوشه کار:

 این است که بتواند با یاری جستن از این شیوه تصویری واضح و چند بعدی از رشد مهارت ها ، توانایی ها و دانش و نگرش دانش آموزان ارائه نمایند .  

  

موادی که در پوشه ی کار نگهداری می شوند ، می تواند شامل موارد زیر باشد:                                                                                 

تکالیف انفرادی–  برگه های آزمون – گزارش علمی- یاد داشت کلاسی و غیر کلاسی– پروژه ی فردی یا گروهی – ثبت پرسش ها و اظهار نظرها – گزارش مصاحبه با دانش آموز – خلاصه فیلم، داستان، بازدید – خودآزمایی و مسائل – نمونه کارهای هنری – یاد داشت های معلم – دلایل حاکی از کاربرد آموخته ها در زندگی – چرک نویس یا کارهای ابتدایی تا موادی که حاصل کار را نشان دهد- تکالیف نوشتنی دانش آموز ، تمرینات ، املا ، و جمله نویسی- تشویق ها و ….                                                                

معیار برای ارزشیابی پوشه کار

دقت در کار – نظم و نظافت ظاهری – خلاقیت و نو آوری – کنجکاوی و پرسشگری – پشتکار و صبر و حوصله – شواهد حاکی از پیشرفت دانش آموز – کاربرد آموخته ها – تصحیح اشتباهات ، توانایی استفاده از ابزار – توانایی برقراری ارتباط ، توانایی حل مسئله – توانایی کار گروهی و ارزیابی بر اساس پوشه کار به معلم این امکان را می دهد  که هر زمان در قضاوت دچار شک و تردید شود، می تواند با مراجعه به پوشه در مورد قضاوتی که می کند اطمینان حاصل کند.

پروژه : امکان ارزشیابی توصیفی از فرایند و محصول یادگیری دانش آموزان را به خوبی فراهم می کند.